İşletmelerin Yapay Zeka Hakkında En Çok Sorduğu 8 Soru

Yapay zeka, makine öğrenmesi, doğal dil işleme ve yapay sinir ağları terimlerini giderek artan bir sıklıkta duyuyoruz. 2023, yapay zeka hakkındaki tartışmaların zirveye ulaştığı bir yıldı ve 2024 ile sonrasında da bu durum değişmeyecek. Bu teknoloji, hayatımızı değiştirme potansiyeline sahip ve dolayısıyla büyüklüğü ne olursa olsun her türden işletmeyi de etkiliyor.

Ancak ondan yararlanmayı düşünen işletmelerin akıllarına takılan birçok soru var. Bu sorular, yapay zeka nedir gibi temel sorulardan başlayıp, yapay zekanın işletme yönetiminde neler yapabileceğine dek uzanıyor. Bu makalede, işletmelerin en çok sordukları da dâhil olmak üzere, yapay zeka hakkında en çok sorulan soruları cevaplayarak bu önemli teknoloji hakkında daha fazlasını öğrenebilmenizi sağlayacağız. Bitrix24'ün CoPilot AI Asistanıyla işletmenizde yapay zekanın tüm avantajlarından kolayca yararlanmaya başlayabileceğinizi unutmayın!

1. Yapay Zeka Nedir?

Tahmin edilebileceği üzere, yapay zeka nedir sorusu listenin ilk sırasında yer alıyor. Bu sorunun üzerinde fikir birliğine varılan tek bir ortak cevabı yok, hemen herkes farklı bir tanım yapıyor. Ancak Stanford Üniversitesi akademisyenlerinden olan John McCarthy’nin tanımı, anlaması en kolay olanı: "Yapay zeka, akıllı makineler üretme bilimi ve mühendisliğidir. Onu en basit hâliyle akıllı bilgisayar programları olarak tanımlayabiliriz. İnsan zekasını taklit eden ve nihai amacı insanoğlundan daha hızlı, daha mantıklı ve daha adil düşünmek olan bir uygulama, yapay zekadır.”

Yapay zekayı, aynı zamanda belirli bir problemi veya verilen görevleri çözmek için bilgisayar bilimi ile veri kümelerini birleştiren bir disiplin olarak da tanımlayabiliriz. Bu tanım, yapay zeka ile birlikte anılan makine öğrenimi ve doğal dil işleme alt alanlarını da kapsar. Bu alt disiplinleri, veri girdilerini yapay sinir ağları üzerinde işleyerek otomatik olarak şablonlar, tahminler ve çıkarımlar yapan yapay zeka algoritmaları olarak düşünebilirsiniz.

Makine öğrenimi, "robotlar" anlamına gelmiyor

Yapay zeka denince aklınıza “robotlar” geliyorsa yanılıyorsunuz. Yapay zeka temelde bir bilgisayar programıdır, fakat diğer programlardan farklı olarak insan benzeri davranışlar sergilemesi için geliştirilmiştir. İnsanlar tarafından sağlanan verileri kullanarak insan davranışını taklit edecek şekilde programlanmıştır. Aynı nedenle, pek çok değişik görevi yerine getirebilir.

Mesela, otomobillerin kendi kendilerini sürmesi için de yapay zeka kullanabilirsiniz, sanat eserleri oluşturmak için de. Yapay zeka uygulamaları işletmenizin nakit akışını takip edebilir ve işletmenizin envanter yönetimini hem daha hızlı hem de daha kolay hâle getirebilir. Bir insanın “düşünerek” yapabileceği hemen her şey için bir yapay zeka uygulaması kullanabilirsiniz.

2. Yapay Zeka Nasıl Çalışır?

Yapay zekanın da tıpkı insanlar gibi deneme yanılma yoluyla öğrendiğini söyleyebiliriz. Bir yapay zeka uygulaması, öğrenme sürecini kendisine sağlanan büyük miktarda veriyi analiz edip sınıflandırarak ve onlardan belirli şablonlar çıkararak tamamlar. Bu süreçte, belirli bir görevi nasıl doğru şekilde yerine getirebileceğini anlar ve daha sonra aynı görevi yeniden aldığında, edindiği bilgileri deneyim olarak kullanabilir.

Örneğin bir makine öğrenimi algoritması, veri analizi sürecinde topladığı bilgileri anlamak için onları küçük ve soyut parçalara ayırır. Bu parçaları sınıflandırmak içinse başlangıçta insan yardımına ihtiyaç duyar. Mesela, yapay zeka uygulamasına kedi ve köpek resimlerinin verildiğini düşünelim. Başlangıçta, uygulama bu ikisini birbirinden ayıramaz, bu nedenle insanların yüzlerce farklı kedi ve köpek resmini “bu bir kedi resmi” ve “bu bir köpek resmi” olarak işaretlemesi gerekir.

Makine öğrenimi nasıl çalışır?

Yapay zeka, bu işaretleri kullanarak kedi ve köpek için veri kümeleri oluşturur. Kedi için oluşturduğu kümeye, yalnızca kedilere özgü özellikleri ekler. Köpek için oluşturduğu veri kümesi için de aynını yapar. Buna yeterince devam ettikten sonra, kedi ve köpek arasındaki farkı yüksek hassasiyetle ve gerçek zamanlı olarak ayırt edebilir. Bu, insanlar gibi “düşündüğü” anlamına gelmez, sadece kendisine sunulan verileri nasıl analiz etmesi gerektiğini öğrenmiştir. Fakat, klasik bir bilgisayar programından farklı olarak, bu süreçte topladığı bilgileri başka şeyleri ayırt etmek için de kullanabilir. Yani, kedi ve köpek için topladığı veri kümelerini, diğer hayvanları birbirlerinden ayırt etmek için de kullanabilir. Bunda ne kadar başarılı olacağı, ona ne kadar çok ve sağlıklı veri sağlandığına göre değişir.

Bununla birlikte, yeni nesil yapay zeka uygulamaları, insan beynini andıran nöron katmanları kullanacak şekilde tasarlanmaktadır ve bu katmanlar, insanların “işaretleme” yapmasına gerek kalmadan inanılmayacak denli büyük verileri analiz ederek de öğrenme sürecini otomatik olarak tamamlayabilmektedir. Buna “derin öğrenme” (deep learning) adı verilir.

3. Yapay Zekâ Ne İşe Yarar?

Bu sorunun tek bir cevabı yoktur. Yapay zeka, ne yapması için eğitildiyse o işe yarar. Burada yanlış anlaşılan şey çoğunlukla şudur ki herkesin kullandığı tek bir yapay zeka uygulaması yoktur. Herhangi bir şirket, herhangi bir amaçla kendi yapay zeka sistemini tasarlayabilir ve hedeflenen görevleri yerine getirmesi için onu kullanabilir. Bu yapay zekanın ne kadar iyi olacağı, elbette ona sağlanan parametrelere göre değişecektir.

Mesela, yapay zeka uygulaması denince akla ilk gelen şeylerden biri olan ChatGPT, OpenAI tarafından geliştirilmiştir ve dördüncü sürümü bir trilyona yakın parametre ile çalışır. Başka bir şirket de benzer bir uygulama geliştirebilir, fakat yapay zekayı daha fazla parametre ile eğitmezse, ChatGPT'den daha iyisini ortaya koyamayacaktır.

Yapay zeka, verilen görevleri yerine getirir

Kısacası, siz ne yapmasını istiyorsanız, yapay zeka onu yapar. Sadece işletmenizin muhasebe işlemlerini takip etmesi için yapay zeka yaratabilir veya böyle bir yapay zekayı zaten geliştirmiş başka bir şirketin yazılımını kullanabilirsiniz. Yukarıda da belirttiğimiz gibi, otonom arabaların kendilerini sürmelerini sağlayabilir, binlerce kelimelik metinler yazdırabilir, yapay zeka fotoğraf düzenleme aracılığıyla resimler oluşturabilir veya değiştirebilir, "ChatGPT kullan" özelliğiyle sitenize bir sohbet robotu ekleyebilirsiniz. Yapabileceklerinizin gerçek bir sınırı yoktur. Yapay zeka destekli uygulamaları, doğru verilerle doğru miktarlarda ve iyi şekilde besleyebildiğiniz sürece, bu teknoloji her işe yarar.

4. ChatGPT Nedir?

Online yapay zeka sohbet deyince herkesin aklına ilk gelen şey ChatGPT’dir. Bu, en basit tanımıyla, insanlar gibi konuşabilmek için doğal dil işleme teknolojisini kullanan yapay zeka sohbet robotudur. Kullandığı dil modeli soruları anlayabilir, onlara yanıt verebilir ve bu yanıtlar uzun makaleler, sosyal medya gönderileri, program kodları gibi karmaşık şeyler dahi olabilir.

ChatGPT, yaratıcı yapay zeka destekli uygulamalar arasında en popüler olanıdır ve web sitelerinde müşteri hizmetleri amacıyla kullanılan robotlara benzer, ancak elbette onlardan çok daha gelişmiştir. İnsanlar ona soru sorduğunda, “Önceden Eğitilmiş Yaratıcı Transformatör" (Generative Pre-trained Transformer – GPT) adında bir model aracılığıyla cevap verir ve verdiği her cevapla kendini eğitmeye devam eder.

OpenAI adında bir şirket tarafından yaratılmıştır ve Microsoft'un da aralarında bulunduğu birçok yatırımcı tarafından desteklenmektedir. Yakın zamanda GPT-3 dil modelinden GPT-4 modeline geçmiş ve daha fazla parametreyle çok daha iyi sonuçlar vermeye başlamıştır.

5. Yapay Zeka Konuşma Yetenekleri Ne Kadar İyi?

Bununla sorulmak istenen aslında şudur: yapay zeka, diğer özelliklerine ek olarak, bir şekilde canlı sohbet robotu olarak kullanılıp müşteri hizmetlerine dair görevleri de yerine getirebilir mi? Çoğu işletme, müşteri hizmetleri giderlerinden tasarruf etmek için bunu yapıp yapamayacağını merak ediyor. Bu sorunun kısa cevabı evet, gerçekten de bu amaçla geliştirilmiş yapay zeka destekli bir uygulama aracılığıyla müşteri hizmetlerini yürütebilirsiniz. Ancak bu her şeyin otomatik olarak işleyeceği anlamına gelmiyor. Bir insan, hâlen doğrulama amacıyla bu hizmetin kalitesini ve tutarlılığını denetlemelidir.

Gerçek zamanlı müşteri hizmetleri sağlama amacıyla kullanılabilecek uygulamaları geliştiren birden çok şirket var ve Google da bunlar arasında yer alıyor. Ancak yukarıda da bahsettiğimiz gibi, ChatGPT bu uygulamalar arasında en gelişmiş olan, bu nedenle onun üzerinden izah edelim.

Müşteri hizmetlerine yardımcı olur ama denetlenmesi gerekir

ChatGPT soruları cevaplayabilir, karmaşık matematik denklemlerini çözebilir, değişik dilleri anlayıp bunlar arasında çeviri yapabilir, program kodundaki hataları ayıklayıp düzeltebilir, hatta bir hikâye bile yazabilir. Üstelik bunların hepsini iyi düzeyde ve şaşırtıcı bir hızda yapabilir. Mesela, bir insan kuantum mekaniği üzerine araştırma yapıp bir tez hazırlamak için günlerini harcamak zorundayken, ChatGPT bunu saniyeler içinde tamamlayabilir. Dolayısıyla, müşteri hizmetleri amaçlı kullanılması da elbette mümkündür, hatta dil modeli sayesinde yapabildiği diğer şeyleri düşünecek olursak, bu oldukça basit bir iş olacaktır.

Ancak kullanılan dildeki alaycılık veya mizah gibi nüansları anlamaz. Kişisel tavsiye veremez, yalnızca topladığı verileri algoritmasına göre analiz ederek bilgi ve öneriler sunabilir. Orijinal bir fikir veya konsept oluşturamaz. Duyguları yoktur ve etik yargılarda bulunamaz. Yani, ne denli gelişmiş olursa olsun, eninde sonunda bir robotla konuşuyormuş gibi hissettirir. Dahası, şu anda piyasadaki en gelişmiş yapay zeka programları arasında yer alsa da, hâlen hatalar yapabilir. Tüm bu nedenlerle, bir insan tarafından denetlenmesi gereklidir. Müşteri hizmetleri işini tamamen ve sadece ona veremezsiniz.

6. Yapay Zekanın Kullanım Alanları Neler Olabilir?

Yapay zekanın hem gündelik hayatı hem de ticari hayatı kolaylaştırmak için birçok farklı alanda kullanılması mümkündür. İşletmeleri de dikkate alarak cevaplayacak olursak:

Konuşma tanıma: Otomatik konuşma tanıma (ASR), söylediğiniz her şeyi metne dönüştürebilir. Dil işleme teknolojisini kullanan bu özellik, aslında sesli aramalar ve mobil asistanlar tarafından da kullanılır. Örneğin Siri ve Google Asistan bu şekilde çalışır.  

Bilgisayar görüşü: Bu yapay zeka teknolojisi, dijital görüntülerden, videolardan ve diğer görsel girdilerden anlamlı bilgiler elde ederek sonuçlar çıkarır. Bu, görüntü tanıma işinden farklıdır. Bilgisayar görüşü kullanan yapay zeka, örneğin bir MR sonucunu analiz ederek sorunları tespit edebilir veya sürücüsüz araçların tehlikeleri algılamasını sağlayabilir.

Pazarlama stratejileri: İşletmelere yardımcı olan yapay zeka algoritmaları, bir müşterinin geçmiş davranışlarını analiz ederek daha etkili çapraz satış stratejileri geliştirmek için kullanılabilecek verilerin ortaya çıkarılmasını sağlayabilir. Bu veriler, o müşterilere kişisel önerilerde bulunmak için de kullanılabilir.

Hisse senedi ticareti: Hisse senedi portföylerini analiz etmek için tasarlanan yapay zeka destekli ticaret platformları, insan müdahalesi olmadan her gün milyonlarca işlem gerçekleştirir.

Dil çevirisi: Makine öğrenimi sayesinde, Google Translate ve ChatGPT gibi hizmetler çok daha sağlıklı ve tutarlı çeviriler yapabilir.

Üretkenlik: Microsoft 365 Copilot, Word, PowerPoint, Outlook, Excel ve diğer Office uygulamalarına yerleştirilmiş yapay zeka algoritmaları bu kategoridedir ve temel amacı çok sayıda işlemi otomatikleştirerek kullanıcılara yardımcı olmaktır. Örneğin Copilot’a "projenin en son durumu hakkında ekibe e-posta gönder" derseniz, tüm e-posta ve belgeleri analiz ederek ekibinize son derce detaylı bir mesaj gönderebilecektir.

İşletme yönetimi: Küçük işletmeler dahi bulut üzerinde yapay zeka siteleri kullanarak iş akışlarının büyük bir bölümünü otomatikleştirebilir. LLM destekli siteler ve Amazon Bedrock gibi platformlar, yapay zeka araçlarından oluşan paketler içerir ve bunlar arasından dilediklerinizi seçip kullanmanız mümkündür.

7. Yapay Zeka Destekli Uygulamalardan Hangileri İşletmeler İçin Uygundur?

Bu soruyu ayrı bir makalede daha detaylı cevaplandıracağız, fakat şimdilik farklı sektörler için bazı örnekler verebiliriz:

MarketMuse: İçerik denetimlerini otomatik hâle getiren bir bilgi işlem uygulamasıdır. Sayfa ve site düzeyinde SERP öngörüleri sağlamanın yanı sıra içerik planlarını hızlı bir şekilde oluşturmanıza yardımcı olur.

Phrasee: Bu yapay zekâ destekli uygulama, dil işleme ve makine öğrenimi algoritmaları aracılığıyla e-posta pazarlama kampanyaları oluşturur. Gönderilecek mesajlar için konu satırları ve ayrıca gövde metinleri oluşturabilir.

Crystal Knows: Bu yapay zekâ aracı, sosyal medya ve diğer çevrimiçi kaynakları kullanarak yüksek bir doğruluk payıyla önemli DISC kişilik tiplerini belirler. Elde ettiği sonuçları müşterilerle olan iletişimi onların ihtiyaçlarına göre özelleştirmek için kullanır. Gizliliği ihlal etmez çünkü davranış kalıplarını tespit etmek için herkese açık verileri analiz eder.

InsideSales: Müşterileri sınıflandırmak için tahmine dayalı analitik veriler kullanan, yapay zekâ destekli bir satış hızlandırma platformudur. Müşteri adaylarının önceliklendirilmesi ve e-posta takibinin yanı sıra randevu ayarlama gibi birçok satış sürecini otomatikleştirebilir.

Sniper AI: Yapay zekâ destekli İK yönetimi aracıdır. Küçük işletmelerin İK görevlerini otomatik hâle getirmesine yardım eder. Çalışanların memnuniyeti ve performans ölçümleri hakkında bilgi toplayarak işverenin karar alma sürecini kolaylaştırır. Dil işleme yetenekleri, özgeçmiş tarama, aday seçimi ve görüşme planlama gibi değişik işler için kullanılabilir. İşe alım süresini %35 oranında hızlandırdığını iddia etmektedir.

DALL-E: Kullanıcıların teknik beceriye veya pahalı yazılımlara gerek kalmadan yüksek kaliteli görüntüler oluşturmasını sağlayan yapay zekâ uygulamasıdır. Onunla, mesela web sitenizin satış sayfalarındaki ürün görsellerini oluşturabilirsiniz.

Storydoc: İşletmelere yönelik olarak geliştirilmiş yapay zeka sunum aracıdır. Çok hızlı şekilde sunumlar hazırlayabilir, ayrıca konu hakkındaki görsel öğeleri otomatik olarak seçip kullanabilir.

Ve elbette, Bitrix24 kullanabilirsiniz. Biz de işletmelere yardımcı olmak için yapay zekanın ve diğer tüm yeni teknolojilerin avantajlarından yararlanıyoruz. Dahası, sunduğumuz araçlar, müşteri yönetimi, müşteri desteği ve pazarlama otomasyonu gibi özelliklere tek bir yerden ulaşabilmenizi sağlıyor.

8. Yapay Zekâ Kullanmanın Maliyeti Nedir?

Bu, yapay zekanın sahip olacağı özelliklere ve onu ne için kullanacağınıza bağlı olarak değişir. Yalnızca kendi işletmenize özel bir yapay zekaya sahip olmak istiyorsanız, yani onu kendiniz için sıfırdan geliştirecekseniz, bunun maliyeti 6.000 USD ila 300.000 USD arasında oldukça yüksek bir meblağ olabilir. Elbette, bu ortalama ve tahmini bir giderdir. Çok daha ucuza veya pahalıya mal olması da mümkündür.

Yeni yapay zeka geliştirmeyip var olan bir hizmetten yararlanacaksanız, bu büyük ihtimalle abonelik yoluyla olacak ve aylık veya yıllık bir ücret ödemenizi gerektirecektir. Bunun maliyeti de yıllık birkaç yüz dolar ile kırk bin dolar arasında değişebilir.

Toplam maliyetin ne olacağı size bağlıdır

Bir kez daha belirtmek gerekirse, gerçek maliyetler ne kullandığınıza ve ne amaçla kullandığınıza göre değişecektir. Hiçbir masraf yapmadan sıfır maliyetle kullanabileceğiniz yapay zeka araçları da mevcuttur, faydalanmak için her ay binlerce dolar ödemeniz gerekenler de. Her hâlükârda, yapay zeka, her türden işletmenin bir şekilde geçiş yapması gerekecek kadar büyük ve önemli bir teknoloji hâline gelmiştir ve doğru seçimler yaptığınız sürece, çok da yüksek olmayan maliyetlerle son derece iyi sonuçlar elde etmeniz mümkündür. Daha fazla beklemeden yapay zeka ile tanışmanızı öneririz. İlk adımı Bitrix24 ile atabilirsiniz.