İnsan kaynaklarındaki KPI’lar (Anahtar Performans Göstergeleri), personel ve iş gücüyle ilgili verilerden yararlanmanıza olanak tanır. Bir başka ifadeyle, ortaya çıkan işin “performansını” ölçmenize yardımcı olur.
Stratejik ölçütler olarak tanımlanan KPI'lar, bir şirketin temel hedeflerine ulaşmada ne kadar etkili olduğunu değerlendirmek için kullanılıyor. Peki insan kaynakları çalışan başarısını ölçmek için hangi ölçütleri göz önünde bulunduruyor?
Bu yazımızda İK için en önemli KPI’lara göz atacağız. Dahası anahtar performans göstergelerinin örneklerini inceleyerek, insan kaynaklarının bu süreçte kullanması gereken en iyi yazılımı önereceğiz.
Bitrix24 araçları ile tanışarak sadece KPI ve raporlama değil, insan kaynaklarının birçok farklı sürecinde verimlilik artışı sağlayabilirsiniz. Yapay zekâ desteği ile İK otomasyonu sağlamak, KPI raporlaması ile çalışan performansını takip etmek ve sürdürülebilir bir kurum başarısı tesis etmek için Bitrix24’e hemen şimdi ücretsiz olarak kaydolabilirsiniz.
İnsan kaynakları, çalışanların yönetiminden sorumlu olmanın yanı sıra işletme hedef ve başarılarını da takip eder. Temelde işe alım ve sonrasında çalışanların motive, ilgili ve üretken olmasını sağlamakta kritik bir role sahiptirler. Kurumsal başarı için çalışan performansını takip ederek gerektiğinde iyileştirmeler ve strateji değişiklikleri yapmakla sorumludurlar.
İK’nın çalışan performansını takip etmesine olanak tanıyan stratejilerden biri Anahtar Performans Göstergesi (KPI) ölçümüdür. Temel Performans Göstergeleri de olarak bilinen bu ölçütler, bir şirketin başarısını ölçmek için kullanılır. Hem çalışanlar hem de şirket bünyesindeki departmanlara bağlı olarak çeşitli KPI'lar geliştirilebilir.
İnsan kaynakları, KPI'ları takip ederek darboğazları belirleyebilir ve iyileştirme stratejileri yaratabilir. Dahası, İK departmanı, uyguladığı stratejilerin etkinliğini değerlendirebilir ve süreçleri optimize etmek için bilinçli kararlar alabilir. Tüm bunlar KPI raporları ile işletmelerin genel stratejileri üzerinde olumlu etkiler bırakabilir. Peki KPI raporu tam olarak nedir?
KPI raporu, işletmenin belirlediği anahtar performans göstergelerine göre genel performansı ölçen ve analiz eden bir rapordur. Bu rapor, hedeflere ulaşma yolundaki ilerlemeyi izlemeye ve iyileştirme gereken alanları yöneticilere geri bildirim olarak sunmaya yardımcı olur. KPI ve raporlarının neden bu kadar önemli olduğunu İK kapsamında incelemeye devam edebiliriz.
İnsan Kaynakları için Temel Performans Göstergeleri, ekiplerin ne kadar verimli olduklarını, stratejilerinin ne kadar iyi olduğunu ve memnuniyet seviyelerini anlamak için kullanılır.
Performans ölçümünde veriye dayalı yaklaşım geliştirilmesine olanak tanıyan insan kaynakları KPI örnekleri ile birçok alanda faydalı içgörüler elde edilebilir. Tüm bu içgörüler, gelecekte veya mevcut işleyişte daha iyi kararlar alınması adına da faydalı olur.
İnsan Kaynakları performans göstergeleri, İK stratejilerinin şirketin genel performansına olan etkisini anlamanızı sağlar. Stratejik ve kurumsal hedeflerinizi destekleyebilecek bazı önemli KPI'lar ise şöyle:
Temel İK KPI’ları, şirketin stratejik hedefleri doğrultusunda çalışan yönetimini optimize etmek açısından büyük önem taşır.
İzin ve devamsızlık oranları, çalışan bağlılığını ve memnuniyetini anlamaya yardımcı olurken, eğitim KPI'ları ise çalışanların yetkinliklerini geliştirmeye yönelik stratejilerin başarısını gösterir. Maaş ve ücret KPI'ları, şirketin finansal sürdürülebilirliğini izlemenin yanı sıra yetenekli çalışanları elde tutma stratejilerini destekler.
Çalışan performansı KPI'ları ise iş gücünün etkinliğini ve şirketin hedeflerine ulaşmadaki katkısını ölçer. Bu KPI'lar, İK stratejilerinin iş başarısına olan etkisini net bir şekilde ortaya koyar. Dolayısıyla KPI göstergeleri ile, organizasyonel hedeflerde veriye dayalı ve sağlam kararlar almak mümkün hâle gelebilir.
Şimdi gelin, insan kaynakları için en önemli KPI ölçümleri ile performans değerlendirmesinin nasıl yapılabileceğine göz atalım.
İK performans göstergeleri hem çalışanların verimliliğini ölçmek hem de insan kaynakları stratejilerinin ne derecede etkili olduğunu keşfetmek açısından önemli olabilir. Bu noktada birçok farklı bağlamda İK KPI örnekleri ele alınabilir.
İnsan kaynakları için çalışanların devamsızlık ve izin kayıtlarını anlamak önemlidir. Örneğin bir çalışan çok fazla izin alıyor ya da devamsızlık yapıyorsa iş yeri veya pozisyonuyla ilgili sorunları olduğu anlamına gelebilir. Bu noktada İK’nın çalışan devamsızlığını önlemek adına çeşitli stratejiler geliştirmesi gerekir. İzin ve devamsızlığın izlenmesi için öne çıkan KPI türleri ise şunlardır:
Çalışan katılımı ve davranışları işletmenin performansını doğrudan etkileyebilir. Devamsızlık oranı ise çalışanların ne kadar motive ve meşgul olduklarını anlamaya yardımcı olur.
Devamsızlık oranını hesaplamak için hem İK yazılımları hem de manuel yöntemler kullanılabilir.
Çalışan başına ortalama tatil günü sayısını takip etmek, iş-yaşam dengesi ve çalışan memnuniyetini anlamak için kritik bir göstergedir. Tatil günleri normalden az kullanıldığında üretkenlikte düşüş yaşanabilir. Ayrıca, tatil günlerinin kullanımıyla çalışan performansı arasında bir tutarsızlık olduğunda, bu göstergeler çalışanların ihtiyaçlarını ve motivasyonlarını anlamak için faydalı olabilir.
Çalışan başına ortalama tatil günü sayısını hesaplamak için, belirli bir dönemdeki tüm çalışanlar tarafından kullanılan toplam tatil günü sayısını alarak toplam çalışan sayısına bölebilirsiniz. Örneğin bir yıl içinde 100 çalışan toplamda 1.000 tatil günü kullanmışsa, ortalama tatil günü sayısı 10 olacaktır.
Verimlilik KPI’ları, çalışanların üretkenliğini ölçmek için kullanılır. Ekipler ve bireyler arasında üretkenlik ölçümlerini düzenli olarak izlemek, çalışanların başarıya ulaşmasını sağlamayı kolaylaştırır. Çalışan verimliliğini ölçmek için öne çıkan KPI yani Key Performance Indicator örnekleri şunlardır:
Çalışan üretkenlik oranı, her çalışanın belirli bir zaman dilimi içinde ürettiği çıktıyı ölçer. Bu KPI'ı izlemek, yüksek performans gösteren çalışanları belirlemenize ve kimin daha fazla eğitime ihtiyacı olabileceğini görmenize yardımcı olur. Çalışan üretkenlik oranını hesaplamak için şu formülü kullanabilirsiniz:
Örneğin bir satış temsilcisi, bir ay boyunca 200.000 TL tutarında satış yapmış ve bu süre zarfında toplam 160 saat çalışmış olsun. Bu durumda üretim miktarı (200.000 TL), girdi sayısına (160 saat) bölünür.
Bu durumda, bu satış temsilcisinin saatte ortalama 1.250 TL satış yapabilme potansiyeli vardır. Bu verimlilik oranı, diğer çalışanların performansıyla karşılaştırılabilir veya satış verimliliğini ölçmek adına diğer satış KPI örnekleri ile birlikte kullanılabilir.
Görev tamamlama oranı, proje yönetimi kapsamında da incelenen bir KPI örneğidir. Bu oran, belirli bir süre içinde başarıyla tamamlanan görevlerin yüzdesini ölçer.
Ekip üyelerinin son teslim tarihlerine ne kadar uyduğunu tespit etmek ve proje gidişatına katkısını ölçmek amacıyla kullanılabilir. Görev tamamlama oranını ölçmek için atanan toplam görev sayısını başarıyla tamamlanan görev sayısına bölebilirsiniz.
Örneğin bir çalışana haftalık olarak 50 görev atanıyor olabilir. Diyelim ki bu çalışan hafta sonuna kadar 45 tanesini tamamlıyor olsun. Bu durumda çalışanın haftalık görev tamamlama oranı %90’dır.
Çalışan başına gelir oranı, her çalışanın ne kadar gelir elde ettiğini göstererek iş gücünün performansını ve verimliliğini belirlemeye yardımcı olur.
Bunu hesaplamak için, belirli bir dönemde elde edilen geliri, o dönemde çalışan toplam çalışan sayısına bölün.
Örneğin 10 çalışanı olan bir şirket yıllık 5 milyon TL gelir elde ediyorsa, çalışan başına yıllık gelir 500.000 TL'dir.
Çalışan devir oranı; çalışan memnuniyeti, iş gücü bağlılığı ve kurumsal başarı hakkında önemli ipuçları verir. Yüksek çalışan devir oranı; iş tatminsizliği, zayıf yönetim veya yetersiz iş koşullarının önemli ipuçları olabilir. Bu oranı izlemek, İK'nın stratejilerini geliştirmesi ve işe alım süresi ve zamanı gibi alanlarda etkili sonuçlar elde etmesini sağlayabilir.
Örneğin bir şirketin 200 çalışanı varsa ve bir yıl içinde bu çalışanlardan 30'u işten ayrılmışsa, çalışan devir hızı ya da oranı %15 olarak hesaplanabilir.
İnsan kaynakları, bireysel ve ekip ölçümlerini departmanlar arası verimliliği ölçmek için kullanabilir. Bu, şirketin genel performansına bakış atmak ve hangi alanlarda iyileştirmeye ihtiyaç duyulabileceğini anlamak adına önemlidir. O hâlde, bir şirketin en önemli departmanlarının verimliliğini hangi KPI performans göstergeleri ile ölçebileceğimize göz atalım.
Pazarlama ekibinin ve stratejilerinin verimliliğini ölçmek adına dikkat edilmesi gereken KPI göstergeleri şunlardır:
Pazarlama departmanı, performans yönetimi için birçok farklı KPI ile ölçüm yapabilir. Örneğin bir e-ticaret platformu için pazarlama departmanının verimliliği direkt olarak kurum başarısını belirleyecektir.
Tüm bu ölçümler sonucunda KPI rapor örnekleri çıkartarak İK’nın değerlendirmesine sunabilir. Böylece İK ekipleri de pazarlama ekiplerinin genel verimliliğini detaylı bir şekilde inceleyebilir.
Satış ekipleri için performans yönetimi sağlamak isteyen İK, müşteri memnuniyeti ve satış döngüsü uzunluğu gibi birçok farklı metrikle düzenli olarak ölçüm yapabilir. Bazı satış performans değerlendirme KPI örnekleri ise şunlardır:
Satış performans değerlendirme KPI örnekleri, müşteriler ve satış temsilcileri bazında ayrı ayrı birçok bağlamda incelenebilir. Burada insan kaynakları için en önemli KPI'lar, satış temsilcileri ile ilgili olanlardır. Böylece satış departmanının genel verimlilik ve performansı hakkında ölçümler yapılabilir.
Finansal KPI örnekleri genel olarak brüt kâr, nakit akışı, gelir gider tabloları veya diğer finansal sonuçları odak noktasına alan göstergelerdir.
Aynı zamanda İK KPI örnekleri arasında da yer alabilen finansal göstergeler ile finans ekiplerinin performans ve verimliliğini yakından takip etmek mümkün olur. Finansal süreçlere bağlı olarak incelenebilen performans göstergelerini aşağıda görebilirsiniz:
Finansal anahtar performans göstergeleri; brüt yanma oranı, cari alacaklar oranı ve borçlar oranı da dâhil olmak üzere birçok farklı açıdan değerlendirilebilir. Finans ekipleri tüm KPI sonuçlarını etkili bir şekilde derleyerek İK’nın performans ölçümü yapmasını sağlar.
Pazarlama, satış ve finans departmanlarındaki KPI örnekleri ile bir iş sürecinde nasıl performans takibi yapılacağına göz attık. Ancak tüm departmanlarda “KPI nasıl hesaplanır?” sorusuna yanıt vermek için daha kapsamlı bir bakış açısına ihtiyacımız var.
Üstelik, departmanlar arası görevleri göz önünde bulundurduğunuzda tüm KPI’ları manuel yollarla hesaplamak oldukça yoğun bir zaman gerektirebilir. Tam da bu noktada, bir iş yazılımından faydalanmak, İK KPI değerlendirmelerinde size oldukça yardımcı olacaktır.
İşletmelerin çalışanlarına yönelik KPI'lar belirlemesine ve performanslarını doğru bir şekilde analiz etmesine olanak tanıyan Bitrix24 ile İK verimliliğinizi artırabilirsiniz.
Bitrix24; tüm organizasyon, departmanlar, projeler veya bireyler için her seviyede KPI’lar belirlemenize olanak tanır. Aynı zamanda yapay zekâ desteğine sahip olması, iş süreçlerini sürekli olarak analiz etmesini sağlar. Bitrix24, potansiyel sorunlarda KPI örneği ve çözümleri ile raporlar hazırlayarak İK ekiplerinin yenilikçi stratejiler geliştirmesine olanak tanır.
Kapsamlı bir iş yazılımı olarak öne çıkan Bitrix24’ün size sunduğu KPI araçları ile yapabileceklerinizden bazıları ise şöyle:
Siz de Bitrix24 çözümleri ile tanışarak, başta İnsan Kaynakları olmak üzere satış, pazarlama ve finans departmanlarınızda performans ölçümleri yapmaya başlayabilirsiniz.
Bitrix24, manuel hesaplama yapmanıza gerek bırakmadan, tüm verileri otomatik olarak işleyerek kapsamlı ve detaylı raporlar sunar. Böylece iş süreçlerinizi optimize edebilir ve verimliliği artırmak için ihtiyaç duyduğunuz KPI'ları kolayca takip edebilirsiniz.
Bitrix24’ün İK yazılımını ücretsiz olarak denemek için hemen kayıt işlemlerinizi tamamlayabilir ve bu güçlü aracı iş süreçlerinize kolaylıkla entegre etmeye başlayabilirsiniz.